کیارستمی به روایت نتفلیکس
تاریخ انتشار: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۷۵۷۴۴۹
نتفلیکس قصد دارد جهت ارتقای کتابخانه فیلمهای کلاسیک خود مهمترین فیلمهای مطرح جهان را خریداری کند و امتیاز نمایش شماری از فیلمهای مطرح کلاسیک جهان را به دست آورد، به همین منظور این شبکه به تازگی با کمپانی فرانسوی «mk۲» قراردادی را امضا کرده است که طی این قرارداد که گویا شامل حق نمایش ۵۰ فیلم بلند سینمایی است، فیلمهای سینماگرانی همچون «چارلی چاپلین»، «عباس کیارستمی»، «باستر کیتون»، «آلن رنه»، «کریستوف کیشلوفسکی» در نتفلیکس به نمایش در میآید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش اعتماد، قرار گرفتن نام عباس کیارستمی در میان فیلمسازان شاخص جهانی و همچنین نمایش فیلمهای این فیلمساز از شبکه جهانی گستردهای همچون نتفلیکس موضوعی بود که نمیشد از آن گذشت؛ بنابراین با تعدادی از اهالی سینما گپ زدیم تا ببینیم آیا این اتفاق برای سینمای ایران و کارنامه کیارستمی مهم است یا خیر؟
پیشنهادهای کیارستمی
در ابتدای بحث سراغ مجید برزگر رفتیم و نظر او را درباره پخش جهانی آثار کیارستمی پرسیدیم. از نظر او عباس کیارستمی با ساخت آثار متفاوتش پیشنهادات شگفتانگیزی برای سینما داشته و این پیشنهادهای چه در داخل و چه خارج از ایران البته با استقبال سینماگران مواجه میشد و فیلمهایش علاقهمندان زیادی داشت: «از همان دورانی که کیارستمی کارش را از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد، از فیلمهای اولیه تا زمانی که فیلم «گزارش» را ساخت که به نظر من یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران است، او رفته رفته به مسیر اصلی و دلخواهش رسید. فیلمهای متعددی ساخت که به لحاظ تجربی، هنری و ساختارشکنی تغییرات بنیادینی در فرم و شکل فیلمهای سینمای ایران ایجاد کرد که چنین رویهای در داخل و خارج از ایران مورد توجه و استقبال زیادی قرار گرفت. به نظر من در حال حاضر هم تماشای چند باره فیلمهای او نه تنها هیجانانگیز است بلکه اجزای آن قابل بررسی، تحقیق و مطالعه است.».
اما آن چیزی که این روزها و باشیوع بیماری هولناک کرونا اهمیت پیدا میکند دورکاری و خانهنشینی اغلب مردم جهان است. برزگر با اشاره به این موضوع میگوید: «در شرایطی که تمام سینماهای جهان تعطیل است و فرصت مجددی برای تماشای مهمترین فیلمهای جهان به صورت آنلاین فراهم شده نتفلیکس به عنوان بزرگترین پلتفرم شبکه نمایشهای اینترنتی از این شرایط به نفع خود بهره برده و تصمیم گرفته فیلمهای کلاسیک فیلمسازان بزرگ جهان را برای انبوه مخاطبان خود روی خروجی قرار دهد.»
در کتابخانه کلاسیک نتفلیکس قرار است فیلمهای کلاسیک عباس کیارستمی در کنار فیلمسازان مطرح و جهانی همچون چارلی چاپلین، باستر کیتون جای بگیرد. از هر زاویهای که به این موضوع نگاه کنیم اهمیت سینمای کیارستمی دوچندان نمود پیدا میکند. برزگر در همین مورد توضیح میدهد: «این فرصت مهمی برای سینما دوستان است که بتوانند فیلمهای این فیلمساز برجسته را در ابعاد وسیعتری ببینند، چون تا پیش از این فیلمهای او اکرانهای محدود داشت ولی از این به بعد بیشتر در معرض عموم قرار میگیرد و فیلمسازان و دانشجویان و علاقهمندان بیشتری میتوانند در سراسر دنیا به تماشای آثار ایشان بنشینند.»
به گفته کارگردان فیلم تحسینبرانگیز «پرویز» نمایش فیلمهای کیارستمی در پلتفرم نتفلیکس باب آشنایی مخاطبان گسترده جهانی را با سینمای ایران فراهم میکند و این خود دریچه و مدخلی است که بازار سینمای ایران از این به بعد جدیتر نگاه شود و چه بسا با استقبال مخاطبان تصمیمگیری بیشتر و دقیقتری برای نمایش دیگر فیلمهای مطرح ایرانی که تعدادشان هم در سینمای ایران کم نیست، اتخاذ شود. از فیلمهای ابراهیم گلستان و فرخ غفاری و سهراب شهیدثالث گرفته تا فیلمهای بهرام بیضایی و جعفر پناهی و... حتی فیلمهای فیلمسازان جوان که این دایره را گستردهتر هم میکند. برزگر در همین زمینه میگوید: «این مساله مسیر تازهای را برای پخشکنندگان جهانی باز میکند که با رایزنی با مسوولان نتفلکیس بتوانند فیلمهای خودشان را برای نمایش در این شبکه عرضه کنند و از این به بعد ما به مخاطبان جهانی بیشتر با تفکرات واندیشههای متفاوت فکر کنیم. در واقع این امکانی است که آقای کیارستمی بعد از ۵۰ سال کار کردن، همچنان در اختیار سینمای ما قرار داده و این موضوع نشان میدهد که سینما و فیلمهای عباس کیارستمی همچنان ظرفیت بالایی برای کشف شدن و بحث و مطالعه دارند. بعد از سالها ایشان همچنان حی و حاضر در میان سینما دوستانش حضور دارد.»
کیارستمی و سبک فیلمسازی متفاوتش
شهرام مکری میگوید برای اولین بار نیست که فیلمهای عباس کیارستمی توسط کمپانیهای بزرگ دنیا خریداری شده و به نمایش در میآید و اصلا چیز جدیدی نیست. از نظر او اگر همین الان سری به بخش اجاره دی وی دی نتفلیکس بزنید، میتوانید دیویدی فیلمهای بلند عباس کیارستمی را - از «طعم گیلاس» گرفته تا «مثل یک عاشق» و ... - اجاره کنید و به تماشا بنشینید. با این حال مکری این نکته را هم یادآوری میکند که هنوز شبکه جهانی نتفلیکس لیست فیلمهایی را که از آرشیو MK۲ خریداری کرده، منتشر نکرده است و آن طور که در خبرها آمده اولویت نمایش فیلمها در نتفلیکس با فیلمهای فرانسوی زبان است، اما این امیدواری وجود دارد که فیلم «کپی برابر اصل» کیارستمی که به زبان انگلیسی و فرانسوی ساخته شده در مجموعه نمایش ۵۰ فیلم برتر کلاسیک این کمپانی قرار بگیرد.
این کارگردان در ادامه صحبتش به ارزیابی سینمای عباس کیارستمی میپردازد و میگوید: «من معتقدم آقای کیارستمی سینمای بعد از انقلاب ما را به دنیا معرفی کردند و در سالهای اولیه انقلاب ایشان بودند که در جایگاه یک نماد و نشانه بینالمللی برای سینمای ایران قرار داشتند، اگر چه امروز دسترسی کارگردانان سینمای ایران به بازار جهانی گستردهتر شده و تعداد کارگردانان بیشتری در سطح بینالمللی به موفقیت میرسند ولی وقتی به دهه ۶۰ نگاه میکنیم، میبینیم حضور اولین فیلمهای ایرانی در فستیوالها با نام عباس کیارستمی است. در واقع ایشان همچون لیدر به وجود آورنده بازار بینالمللی برای سینمای ایران در جهان بودند.»
به گفته شهرام مکری، کیارستمی از اولین کارگردانان ایرانی است که در سطح جهانی با هنرپیشههای تراز اول همکاری کرده و توانسته فیلم بسازد. درست همان زمان که اصلا کسی از سینمای دنیا و بازیگران و فیلمسازان خارجی چیزی نمیدانست. مکری با اشاره به اینکه کیارستمی فیلمساز بدون مرز و فرامرزی به حساب میآید، به ابعاد مهم دیگر سینمای کیارستمی اشاره میکند و تاثیر و الگوبرداری کارگردانان کشورهای همسایهای همچون ترکیه، افغانستان، بخش هنری سینمای هندوستان و ترکیه را از این فیلمساز یادآور میشود: «ابراز ارادتی که نوری بیگله جیلان و صدیق برمک به سینمای کیارستمی دارند دیگر بر همه آشکار است.»
نظر کارگردان فیلم «هجوم» درباره اهمیت نتفلیکس این است که پخش فیلم در شبکههای جهانی بحث چندجانبهای را میطلبد از این جهت نتفلیکس مهمترین بازار توزیع فیلم است و مخاطبان میلیونی دارد. او میگوید: «در اهمیت خطوط اینترنتی نتفلیکس همین بس که امروز اهمیت آن از مهمترین سالنهای زنجیرهای هم بیشتر شده است و در حال حاضر این شبکه یکی از مهمترین شبکههای نمایش و توزیع فیلم در دنیا به شمار میرود و تنها رقیبی هم که این شبکه دارد کمپانی آنلاین آمازون است وگرنه هیچ شبکهای توان رقابت با نتفیلکس را ندارد. اطلاع دارم که قرار است نتفلکیس برای تبدیل شدن به بزرگترین کتابخانه تاریخ فیلم دنیا تمام فیلمهای آرشیوی دنیا را خریداری کند، اینکه فیلمهای آقای عباس کیارستمی نیز در قفسههای این کتابخانه دیده شود خبر مسرتبخش و خوشحالکنندهای است. البته این احتمال را هم میدهم که در آینده فیلمهای کارگردانان مطرحی از ایران در این بازار و کمپانی دیده شود.»
کیارستمی فقط فیلمساز ما نیست
در همین زمینه نظر شادمهر راستین را هم جویا شدیم. او میگوید: «ما نمیتوانیم بعضی سینماگران را محدود به جغرافیای خاص کنیم و بگوییم فلان فیلمساز فقط متعلق به یک کشور است یا فلان ادیب در زمره هنرمندان ممتاز کشوری به خصوص قرار میگیرد. اینکه میگوییم مولوی ما، حافظ ما و... از نظر من جای تردید دارد. شاید این فرهیختگان و بزرگان به زبان فارسی و در محدوده جغرافیای ایران سازنده اثری باشند، اما در شمار هنرمندان جهانی قرار میگیرند. به همین جهت من عباس کیارستمی را فقط فیلمساز ایرانی نمیدانم بلکه معتقدم او هنرمندی جهانی است.»
این نویسنده همچنین معتقد است تا زمانی که عباس کیارستمی زنده بود و فیلم میساخت، نه فیلمهایش با استقبال مخاطبان مواجه میشد نه در اکران کارکرد موفقی داشت، تلویزیون هم هیچ علاقهای به نشان دادن فیلمهایش نداشت به جز «خانه دوست کجاست» که آن هم به واسطه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان امکان پخش گسترده را پیدا کرد. راستین میگوید: «در اکران فیلمهایش به شهادت و گواهی برنامههای تلویزیونی وقت، بسیاری از مردم میگویند فیلمهایش را نمیفهمند. وقتی جایزه کن را گرفت اکثر منتقدان در مذمت این فیلم نوشتند و کتاب «تهران پاریس» که برگزیده جایزه کتاب خانه سینما است گواه این ماجرا است. همچنین از آنجایی که فیلمهایش مخاطبی نداشت هیچ پخشکننده ایرانی رغبتی به اکران فیلمهای او نداشت. پس همین جا تکلیف خودمان را با خودمان روشن کنیم؛ فیلمهای آقای کیارستمی در سینمای ایران قدر و منزلت لازم را ندید.»
نویسنده فیلمنامه «به همین سادگی» در ادامه صحبتش به خاطرهای میپردازد: «یک بار در موزه سینما شخصی با حسننیت پک فیلمهای آقای کیارستمی را در یک مجموعه گردآوری کرد و به این کارگردان تقدیم کرد. خاطرم هست آقای کیارستمی همان زمان خندید و گفت: اگر در ایران قانون کپیرایت رعایت میشد شما را بازداشت میکردند. همین موضوع باعث خنده حضار شد.»
او ادامه میدهد: «شبکه نتفلیکس فیلمهای ایشان را برای پخش در کمپانی خود خریداری کرده و باید تاکید کنیم که این نکته نه به فارابی مربوط است نه به وزارت ارشاد و نه به کانون پرورش فکری کودکان و... این فیلمها توسط شبکه نتفلیکس خریداری شده است. برای اینکه MK۲ که رایت فیلمهای آقای کیارستمی را دارد توصیه به تماشای این فیلمهای کرده و نتفلیکس هم این فیلم را برای کتابخانه خود برداشته است. این کمپانی میخواهد کلکسیون فیلمهای خارجی خود را وسعت ببخشد. وقتی فیلمهای آقای کیارستمی مورد پیشنهاد کارگردانهای بزرگی همچون تارانتینو، اسکورسیزی و اولیور استون باشد، کاملا مسجل است که کمپانی نتفلیکس هم فیلمهای این کارگردان را خریداری میکند.
دیده شدن آثار عباس کیارستمی
محمد اطبایی، کارشناس و پخشکننده فیلمهای ایرانی نیز میگوید: «برخی تحلیلگران و دستاندرکاران صنعت سینما، سامانههای پخش آنلاین محتوا (فیلم، سریال، موسیقی و...) مانند نتفلیکس، آمازون، هولو، یوتیوب، دیزنی پلاس، اپل پلاس، اچبیاو مکس و پیکاک را تنها شیوه قطعی دسترسی به محتوا از طرف دوستداران سینما و سرگرمی در آینده میدانند و آمارهای یکی، دو سال اخیر هم این نظر را تقویت میکند.» به اعتقاد او فروش این سامانهها از فروش بلیت سینماها در سراسر جهان پیشی گرفته یا تعداد مشترکان این سامانهها نیز از تعداد مشترکان تلویزیونهای پرداختی بیشتر شده است: «شماری دیگر معتقدند که آیین دیدن فیلم در سینماها را نمیتوان نادیده گرفت و این صنعت همچنان روی تماشاگران سینماها حساب دیگری دارد؛ هر چند شیوع ویروس کرونا بسیاری از این تحلیلها را به هم زده است! لذا، این سامانهها برای صنعت سرگرمی و سینما اهمیت بسیاری داشته و نتفلیکس هم بر اساس آمار موفقترین این سامانهها تاکنون بوده، هر چند رقبای قدرتمندی در همین چند ماه اخیر پیدا کرده است.»
وی در بخش دیگری از صحبت خود به این مهم میپردازد که هر کدام از این سامانهها به شیوهای تامین محتوا کرده، اما همه جز یوتیوب (که برخلاف بقیه سامانهها آویاو دی بوده و رایگان و تنها بر اساس آگهی کسب درآمد میکند) برای آثار مورد توجه خود هزینه پرداخت میکنند: «نتفلیکس در صورت علاقه به خرید یک فیلم یا سریال، حقوق آن محتوا را از شرکتهای پخش فیلم یا واسطهها خریداری میکند و این سامانهها به ندرت از یک فیلمساز یا تهیهکننده به طور مستقیم خرید دارند.» از نظر اطبایی این سامانه، فیلم یا فیلمهایی از آقای عباس کیارستمی را از شرکت پخش MK۲ فرانسه خریداری کرده است. اما آمازون جدا از خرید محتوا، امکان ایجاد یک حساب کاربری را به هر سینماگر یا صاحب محتوایی داده که خود راسا اقدام به بارگذاری محتوای خود در آمازون کند. این مهم، برای آن فیملساز اعتباری به همراه نداشته چرا که هر فردی میتواند در یک فرآیند فیلم یا محتوای خود را در آمازون بارگذاری کند. آنچه در این میان اهمیت دارد نه حضور فیلمهای ایرانی در این سامانهها که دیده شدن این آثار است.
او میگوید: «مشترکان این سامانهها، به فیلمها و محتواهایی که شناخته شده، تبلیغات گسترده داشته و موفقیتهای قابل توجهی در سطح جهانی پیدا کرده باشند (مانند مورد فیلم کرهای «انگل» که پس از کسب نخل طلای جشنواره کن و اسکار، توسط سامانه هولو پخش و بسیار موفق بود) توجه دارند. پس در میان دهها هزار محتوا و فیلم قابل دسترس برای هر مشترک، آثار ناشناخته شانس بسیار کمی برای کسب موفقیت دارند. آقای عباس کیارستمی بیتردید اعتبار سینما و هنر ایران در سطح جهان بوده و انتظار میرود که نسخههای بازسازی شده فیلمهای ایشان هم با اقبال خوبی از طرف مشترکان نتفلیکس روبرو شوند. نکته قابل ذکر دیگر از نظر اطبایی این است که جامعه بزرگ ایرانی در خارج از کشور متاسفانه بر اساس تجربهها و یافتهها، کمتر به محتواهای ایرانی مجاز در سامانههای قانونی توجه نشان داده و غالبا به سامانههای غیرقانونی مانند «ایران پراد» و دیگر سایتها و سامانههای غیرمجاز مراجعه کرده و لطمهای جبرانناپذیر به تولیدکنندههای فرهنگی ایران میزنند. این جامعه بزرگ میتوانست نقشی مهم در موفقیت محتواهای ایرانی در سامانههای شناخته شده بینالمللی نیز داشته باشد.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: عباس کیارستمی فیلم های کیارستمی نت فلیکس فیلم های آقای کیارستمی عباس کیارستمی سامانه ها سینمای ایران فیلم های او نت فلیکس هم برای سینما بین المللی فیلم هایش سینما ها مهم ترین فیلم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۷۵۷۴۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حضور مخرب هوش مصنوعی در سینما/ به جوانان اعتماد کنیم
خبرگزاری مهر -گروه هنر-فریبرز دارایی؛ سینما که به عنوان هنر هفتم شناخته میشود هر روز با ورود تکنولوژیهای پیشرفته اعجابانگیزتر از پیش میشود. دیگر در فیلمهای سینمایی نیازی به حضور بازیگران و عوامل در لوکیشنهای مختلف نیست، دیگر در فیلمهای سینمایی نیازی به استفاده از انفجارهای واقعی و تخریبهای واقعی نیست مگر کارگردان بخواهد که اینگونه اقدام شود، دیگر در فیلمهای سینمایی سفر به سیارات و جنگهای فضایی امری قابل دسترس شده و تخلیات و تصورات در قالب تصویر به نمایش درمیآیند. سینما با بهرهگیری از رایانه و نرمافزارهایی که مدام بهروز میشوند مرزهای تخیل را از میان برداشته و رؤیا را به واقعیت تبدیل کرده است.
جلوههای ویژه رایانهای در سینمای امروز جهان حرف اول را میزند. استفاده از این تکنیک روز به روز بیش از پیش میشود و این روزها به یکی از ارکان اصلی تولید فیلمهای سینمایی بهویژه فیلمهای جنگی، علمیتخیلی، ترسناک و تریلرهای جنایی و پلیسی تبدیل شده است.
سینمای ایران نیز طی ۲ دهه اخیر به سمت بهرهگیری از این تکنیک رفته و در این عرصه اتفاقاتی توسط تیمهایی که در زمینه جلوههای ویژه رایانهای فعالیت میکنند، رخ داده است.
اینکه چرا سینمای ایران هنوز به سطح کیفی بالا در عرصه جلوههای ویژه رایانهای نرسیده و اتفاقات قابل توجهی در این بخش رقم نخورده است، جای بحث و بررسی دارد اما در چند سال اخیر سطح کیفی جلوههای ویژه رایانهای سینمای ایران نسبت به گذشته خود ارتقا پیدا کرده است.
در این راستا در گروه هنر خبرگزاری مهر، گفتوگوهایی را برای بررسی وضعیت و جایگاه جلوههای ویژه رایانهای در سینمای ایران، روندی که تا کنون طی شده، فراز و فرودهایی که این بخش داشته و چشماندازی که میتوان برای آن متصور شد، تدارک دیدیم.
در اولین بخش از این مجموعه گفتوگوها، پای صحبتهای محمد برادران نشستیم؛ فردی که حدود ۲ دهه اخیر به صورت جدی در زمینه جلوههای ویژه رایانهای در سینما و تلویزیون ایران فعالیت میکند و توانسته سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه بصری سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر را برای فیلم سینمایی «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا و سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه بصری چهل و دومین جشنواره فیلم فجر را برای فیلم سینمایی «احمد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی دریافت کند.
وی که به همراه تیم خود در استودیویی در شهر قزوین مستقر است، تاکنون طراحی جلوههای بصری فیلمها و سریالهای مختلفی نظیر «تنگه ابوقریب» بهرام توکلی، «منصور» سیاوش سرمدی، «یدو» مهدی جعفری، «زالاوا» ارسلان امیری، «تفریق» مانی حقیقی، «بدون قرار قبلی» بهروز شعیبی، «نگهبان شب» رضا میرکریمی، «خائنکشی» مسعود کیمیایی، «شب داخلی دیوار» وحید جلیلوند، «مستوران» و «سوران» را بر عهده داشته است.
برادران در بخش اول گفتوگوی خود با خبرگزاری مهر به نکاتی همچون جذب مغزهای جلوههای ویژه بصری ایران به استودیوها و کمپانیهای خارجی به دلیل تفاوت زیاد بین دستمزدهای دریافتی به ریال و دلار، ساخت اسکنر سهبعدی برای فیلم «احمد» و وضعیت نامطلوب دفترهایی که به فعالیت در عرصه جلوههای ویژه بصری سینما میپردازند بهویژه در شهر تهران پرداخت.
بخش دوم گفتوگو با محمد برادران در زیر آمده است:
* نگاه کارگردانها به جلوههای ویژه بصری چگونه است؟ آیا نگاهشان حرفهای است و موقعیت، کار و تأثیرگذاری کار شما را درک میکند؟ آیا شناخت لازم در این زمینه را دارند یا خواستههایی را مطرح میکنند که تخصصی نیست؟
تنوع کارگردانها و اینکه از نسلهای مختلف هستند، باعث شده تا نگاههای متفاوتی در زمینه جلوههای ویژه بصری داشته باشند. مسعود جعفریجوزانی در میان تمام کارگردانهایی که افتخار همکاری با آنها را داشتم، بیشترین اطلاعات و تسلط را بر جلوههای ویژه دارد. متأسفانه نتوانستم در فیلم «بهشت تبهکاران» با ایشان همکاری داشته باشم. وقتی با جوزانی صحبت میکردم آنقدر مسلط بود که تصور میشد سوپروایزر جلوههای ویژه بصری است. مجتبی فرآورده نیز بیشتر از من به جلوههای ویژه تسلط دارد. در واقع جلوههای ویژه بصری را فرآورده با فیلم «ملک سلیمان» به ایران وارد کرد.
به نوعی کار طراح جلوههای ویژه بصری طراحی تولید است. وقتی «سوران» را با مجتبی فرآورده کار کردم، متوجه شدم که در ایران مانند او مسلط بر جلوههای ویژه بصری نداریم. ولی خیلی از کارگردانها آشنایی نرمافزاری با جلوههای ویژه بصری ندارند. برخی کارگردانها به خاطر هوش بالایی که دارند به سرعت نکات جلوههای ویژه بصری را درک میکنند، این تجربه را با وحید جلیلوند داشتم.
برخی کارگردانها اصلاً با مقوله جلوههای ویژه بصری آشنایی ندارند و ما با توجه به نوع جلوههای ویژه بصری مورد نیاز فیلم با کارگردان ارتباط میگیریم برخی کارگردانها اصلاً با مقوله جلوههای ویژه بصری آشنایی ندارند و ما با توجه به نوع جلوههای ویژه بصری مورد نیاز فیلم با کارگردان ارتباط میگیریم. در فیلمی که فقط نیازمند دکور دیجیتال است معمولاً با کارگردان ارتباط زیادی نداریم و بیشتر با بچههای طراح صحنه در ارتباط هستیم. وقتی درگیر میزانسن میشوید با کارگردان ارتباط میگیرید، نظیر تجربهای که با ابراهیم حاتمیکیا داشتم. در فیلم «خروج» فهمیدم که حاتمیکیا استاد حرکت است و نمیتوان میزانسن را در کارهای او نادیده گرفت. اگر ذرهای میزانسن تغییر کند متوجه میشود. در فیلم «خروج» تمامی هلیکوپترها، قطارها و ماشینها جلوههای ویژه بودند.
من و امیرعباس ربیعی در فیلم «احمد» تنها ۵ روز برای مرحله پستپروداکشن فرصت داشتیم زیرا مدام سر صحنه بود. در فیلم «احمد» یک پلان اصلاحی هم نداشتیم. من از اول به امیرعباس قول دادم که به من اعتماد کن که یک پلان اصلاحی هم نخواهیم داشت. سعی کردم نگرانی او را برطرف کنم. خدا را شکر همه عوامل از جلوههای ویژه بصری «احمد» راضی بودند.
تجربهای طی سالها فعالیتم کسب کردم که وقتی پلانی را که از نظرم کامل نیست به کارگردان ارائه ندهم. وقتی کار نهایی را به کارگردان ارائه ندهید به کارتان بدبین میشود. من در فیلم «احمد» حتی یک فریم یا یک پلان هم به کارگردان و تهیهکننده نشان ندادم و فقط سکانس کامل را ارائه میدادم. به همین دلیل وقت میگرفتم که سکانس کامل را به گروه ارائه دهم تا حس کارگردان و صاحب اثر خراب نشود.
سعی کردم تمام تجربههای قبلی خود را در پروژه «احمد» به کار بگیرم. بچههای گروه خودم را هم از نظر مالی، کاری و روانی مدیریت کردم. همچنین کارگردان و تهیهکننده فیلم را هم به لحاظ روانی مدیریت کردم تا از فشار استرس زمان کم برای تولید کار، بکاهم. امیرعباس ربیعی این استرس را داشت که جلوههای ویژه بصری فیلم «احمد» به موقع آماده نشود که با روندی که پیش گرفتم این استرس برطرف شد.
* سینمای ایران در حوزه جلوههای ویژه بصری در نقطه درستی قرار گرفته است؟
نه اصلاً. ما مشکل صنفی شدید داریم. خیلی از مشکلات توسط صنف قابل حل است اما نمیدانم چرا چنین اتفاقی نمیافتد.
* یعنی صنف به درستی شکل نگرفته است؟
من در صنف تهران چندسالی است که عضو هستم و بیشتر میخواستم ببینم که چه کارهایی انجام میدهند و متوجه شدم که این صنف از مشکلات بچههای جلوههای ویژه بصری اطلاعی ندارند اصلاً نمیدانم چه اتفاقی رخ میدهد. مشکلات زیادی داریم. برخی از بیمه هنرمندان برخوردار نیستند. ما چون در قزوین مستقر هستیم و نظام مالی و اداری مشخص و شفافی داریم، برای بچههای دفتر ما مساله بیمه حل شده است و همه از سمت دفتر ما مشمول بیمه هنرمندان شدهاند زیرا دفتر ما ۴۰ نفر نیرو دارد و به جایگاهی رسیده که مهر دفتر به اندازه تأیید صنف اهمیت پیدا کرده است. اگر تعداد نیروهایمان افزایش پیدا کند تبدیل به صنف جلوههای ویژه بصری استان قزوین میشویم. هنوز صنفی به عنوان صنف جلوههای ویژه بصری ایران نداریم و صنفی که وجود دارد فقط متعلق به تهران است.
من در صنف تهران چندسالی است که عضو هستم و بیشتر میخواستم ببینم که چه کارهایی انجام میدهند و متوجه شدم که این صنف از مشکلات بچههای جلوههای ویژه بصری اطلاعی ندارند، شاید به این دلیل که هیچوقت تیمداری نکردهاند.
* شاید چون نگاه تخصصی به تیمداری جلوههای ویژه بصری و همچنین بخش نرمافزاری ندارند این روند شکل گرفته است.
اکثر بچههای فعال تهران در عرصه جلوههای ویژه بصری فقط تخصص نرمافزاری دارند و مدعیاند که اولین نفر هستند کاراکتر ۳D را وارد فیلم سینمایی کردهاند یا اولین نفر هستند که از موشن کپچر استفاده کردهاند. این اتفاقات به تنهایی کافی نیست و در تیمداری تجربهای ندارند. تمام استودیوهای بزرگ دنیا به سوپروایزرها خدمات میدهند و ما در ایران مشکل کمبود سوپروایزر داریم؛ سوپروایزر به معنای واقعی کلمه و تخصص. ما در ایران پرودیوسر جلوههای ویژه بصری نداریم در حالی که در دنیا چنین عنوانی وجود دارد. ما در ایران سوپروایزر و پرودیوسر جلوههای ویژه بصری تربیت نکردهایم.
بچهها راه را کلاً به اشتباه طی کردهاند. به همین دلیل من سعی کردم طی سالهای فعالیت خود پرودیوسر تربیت کنم تا به چند سوپروایزر خدمات ارائه دهد. هدایت نیروهای انسانی در جلوههای ویژه بر عهده پرودیوسر است. وضعیت سوپروایزر و پرودیوسر در جلوههای ویژه نظیر وضعیت کارگردان و تهیهکننده فیلم است. در واقع جلوههای ویژه یک فیلمسازی کوچکتر است. جلوههای ویژه نیز نیازمند مدیرتولید، مدیر تدارکات، حمل و نقل و مدیریت تیم است که همه این کارها را پرودیوسر انجام میدهد. همه استودیوهای بزرگ جلوههای ویژه بصری در دنیا پرودیوسر دارند. سوپروایزرها کارهای خود را با استودیوهای مختلف انجام میدهند و لزوماً متعلق و عضو یک استودیو نیستند.
بچههای جلوههای ویژه بصری در ایران به لحاظ فنی خیلی قوی شدهاند زیرا شاهد حضور نسلهای جوان در این عرصه هستیم، سختافزارهای بسیار پیشرفتهای در اختیار نسلهای جوان قرار گرفتهاند و روز به روز هم نرمافزارها پیشرفتهتر و باهوشتر میشوند بچههای جلوههای ویژه بصری در ایران به لحاظ فنی خیلی قوی شدهاند زیرا شاهد حضور نسلهای جوان در این عرصه هستیم، سختافزارهای بسیار پیشرفتهای در اختیار نسلهای جوان قرار گرفتهاند و روز به روز هم نرمافزارها پیشرفتهتر و باهوشتر میشوند. یک جوان علاقهمند به جلوههای ویژه بصری میتواند از طریق فیلمهای آموزشی بارگذاری شده در فضاهای مختلف مجازی با نرمافزارهای مختلف و به روز آشنا شود. در حال حاضر بحث یادگیری کار با نرمافزارهای مختلف جلوههای ویژه بصری به دلیل وجود اینترنت آسان شده است. یک نفر میتواند به راحتی جلوههای ویژه بصری یک پلان را انجام دهد اما آیا یک نفر میتواند کار جلوههای ویژه بصری ۶۰۰ پلان را انجام دهد؟ اگر بتواند چند سال زمان میبرد.
کار جلوههای ویژه بصری پلانهای یک فیلمی هالیوودی در کشورهای مختلف انجام میشود چون شغلی است که باید بین آدمها پخش شود تا به صورت موازی کار کنند. به همین دلیل جلوههای ویژه بصری سنگین یک فیلم هالیوودی در حدود ۳ ماه انجام میشود.
معضلی در سینمای جهان و ایران وجود دارد که دستاندرکاران جلوههای ویژه بصری را آزرده کرده است. در اکثر پروژههای سینمایی جهان باید سوپروایزر جلوههای ویژه بصری یک فیلم به اندازه سوپراستار آن فیلم دستمزد داشته باشد اما صاحبان سرمایه در سینمای جهان این کار را نمیکنند. سرمایهگذاران سینمای جهان به بازیگران دستمزدهای میلیون دلاری میدهند زیرا میتوانند از آنها برای مقاصد سیاسی خود نیز استفاده کنند.
این موضوع را چند سال پیش متوجه شدم که سرمایهگذاران سینما به دنبال هوش مصنوعی هستند تا جلوههای ویژه بصری در حد کار تدوین انجام شود. در سال گذشته که بحث هوش مصنوعی در سینمای جهان مطرح و باعث اعتراض نویسندگان و بازیگران شد، بسیاری از استودیوهای جلوههای ویژه بصری تعطیل شد. ماجرای سیاسی عجیبی پشت حمایت از هوش مصنوعی وجود دارد. روزی کل سینما اعم از بازیگر، جلوههای ویژه، نویسنده و سایر عوامل کنار گذاشته میشوند و هوش مصنوعی همه حرفها را میزند. این روند ترسناک است.
* چشمانداز شما از این حرفه به عنوان فردی که به صورت حرفهای در عرصه جلوههای ویژه بصری فعالیت میکند، چیست؟ آیا شاهد اتفاقات رو به رشد در این عرصه خواهیم بود؟
فیلمسازهای ما خیلی به استفاده از جلوههای ویژه بصری تمایل دارند ولی باید مدیریت در دنیای جلوههای ویژه ایران به درستی اتفاق بیافتد. اگر تکنولوژی در جلوههای ویژه به درستی استفاده شود باعث رخدادن اتفاقات خوبی در بخش جلوههای ویژه سینمای ایران میشود. باید هر کاری را انجام ندهیم و اگر کاری را انجام میدهیم دستاوردی جدید برای سینمای ایران به همراه داشته باشد.
از وقتی ما برای فیلم «احمد» اسکنر سهبعدی ساختیم و دوستان و همکاران مطلع شدند، تقاضاهای زیادی برای استفاده از این اسکنر به ما ارائه شده است. باید اتفاقهایی نظیر ساخت اسکنر سهبعدی خیلی زودتر در سینمای ایران رخ میداد ولی نمیدانم چرا کسی به سراغ این موضوعات نمیرود. همین الان موشن کپچر ما ایراد دارد ولی آیا کسی راهکاری برای حل این مشکل دارد؟ کمرا موشن کنترل را چه کسی باید به ایران وارد کند؟ سیستم روباتیک را چه کسی برای سینمای ایران راهاندازی خواهد کرد و با چه پروژهای باید استارت این کار زده شود؟ آیا بهترین پروژه برای راهاندازی سیستم روباتیک در سینمای ایران پروژه «موسی» نبود؟
بسیاری از تکنولوژیهای جدید در شرایط تحریم به ایران فروخته نمیشوند، ما بچههای نخبهای داریم که اگر به آنها اعتماد شود میتوانند این تجهیزات به روز را بسازند. چرا این اعتماد وجود ندارد؟ اگر نمیتوانیم وارد کنیم باید اعتماد شود تا تکنولوژیهای جدید را در ایران تولید کنیم. در پروژه «احمد» به ما اعتماد شد، البته نه چشمبسته، ما هم توانستیم اسکنر سهبعدی را بسازیم. بسیاری از تکنولوژیهای جدید در شرایط تحریم به ایران فروخته نمیشوند، ما بچههای نخبهای داریم که اگر به آنها اعتماد شود، میتوانند این تجهیزات به روز را بسازند. چرا این اعتماد وجود ندارد؟
در سیستم موشکی سرمایهگذاری کردیم و پیشرفتهای بسیاری داشته و داریم. اگر در هر حوزهای سرمایهگذاری کنیم پیشرفت خواهیم داشت.
من آینده سینمای مبتنی بر جلوههای ویژه بصری در ایران را روشن میبینم. الان فیلمهایی که خیلی فروش دارند فیلمهای کمدی است. آیا سازمانهای دولتی برای فیلمهای کمدی ریالی هزینه میکنند؟ پس چرا فخرِ فروش این فیلمها را میدهند؟ فیلمهای «احمد»، «مجنون» و «آسمان غرب» باید تحت فشار و در مدتزمان کم ساخته شوند و در نهایت با شرایطی به اکران برسند که مخاطبان کمی به تماشای آنها بنشینند.
ژانر علمی-تخیلی و اکشن ما کجا است؟ این بخشهای سینما نیازمند زیرساخت است. همتی جمعی میخواهد که ژانر به سینمای ایران معرفی کنیم. جلوههای ویژه میتواند به ژانرهای مختلف کمک کند و مردم برای تماشای فیلمهای علمی-تخیلی و اکشن صف بکشند.
اگر پارک فناوری در قزوین نبود و مکانمان و هزینههای جاری نظیر برق تأمین نمیشد دفتر ما هم نمیتوانست شکل بگیرد و رو به جلو حرکت کند. به همین دلیل است که میگویم جلوههای ویژه بصری نیازمند زیرساخت است. توانایی در این زمینه وجود دارد و اگر مدیریت درست هم شکل بگیرد، آینده روشنی در این باره قابل رؤیت است.
مسؤولان باید حمایت کنند. برخی زیرساختها به شکل حکومتی باید ایجاد شود. ما در جلوههای ویژه بصری باید سولههای بزرگی داشته باشیم که نه در مدیریت دولت، بلکه در اختیار متخصصان و فعالان جلوههای ویژه قرار گیرند. در آن شرایط ما میتوانیم نخبههای جلوههای ویژه بصری را به سینمای ایران معرفی کنیم.
کد خبر 6092885 فریبرز دارایی